اگر کمی در زمینه پژوهش فعال باشید، حتما عبارت بوک چپتر (Book Chapter) را دیده یا شنیده‌اید؛ اما می‌دانید بوک چپتر چیست و معادل فارسی آن چه کلمه‌ایست؟

این سوالیست که گاهاً دانشجویان و افراد مختلف در دانشگاه از من پرسیده‌اند، اینک پاسخ را در اینجا نیز برای شما به اشتراک می‌گذارم. پیش از هرچیز بگذارید معادل فارسی (پارسی) بوک چپتر را ذکر کنم:

معادل عبارت بوک چپتر (Book Chapter) در فارسی، “بخش‌کتاب” است، به معنی “بخشی از یک کتاب”.

بوک چپتر در واقع فصلی از یک کتاب است که نویسنده یا نویسندگانی به تألیف آن اقدام می‌کنند. معمولا تصور ما از “کتاب”، مجوعه صحافی شده چندین برگه است که کل آن یک یا چند نویسنده دارد که اسامی آن‌ها بر روی جلد کتاب نوشته شده است. اما بر خلاف کتاب، بوک چپتر (بخش‌کتاب)، بخشی از یک کتاب است که نویسندگان منحصر به فرد و مجزایی دارد. در واقع کتاب‌های این چنینی از چندین بوک چپتر (بخش کتاب) تشکیل شده‌اند که هر کدام از این بخش‌کتاب‌ها نویسندگان مجزایی دارد. در این کتاب‌ها دیگر یک یا چند نویسنده تمام کتاب را ننوشته‌اند. بطور مثال فرض کنید چنین کتابی را در حوزه سنجش‌ازدور حرارتی در اختیار دارید، این کتاب مثلا ۱۲ فصل دارد که هر یک از این فصل‌ها، بوک چپتر (بخش کتاب) این کتاب محسوب می‌شوند و هر کدام یک یا چند نویسنده منحصر به خودشان دارند. این چنین کتاب‌ها معمولا به ازای هر بوک چپتر (بخش کتاب)، یک دبیر علمی (ادیتور، Editor) دارند که بر محتوای علمی بوک چپتر (بخش کتاب) نظارت می‌کند و در نهایت یک (یا گاهی چند) سردبیر دارند که در مجموع بر روی محتوای علمی کل کتاب نظارت داشته و آنرا نهایی می‌کند.

در مقاله فوق به این سوالات جواب داده شد:

معادل (برابر) فارسی (پارسی) بوک چپتر (بخش کتاب، Book Chapter) چیست؟

معادل فارسی بوک چپتر (بخش کتاب، Book Chapter)، “بخش‌کتاب” است.

تفاوت بوک چپتر (بخش کتاب، Book Chapter) با کتاب چیست؟

در کتاب تمام فصول توسط یک یا چند نویسنده تألیف یا ترجمه می‌شود در حالیکه هر بوک چپتر (بخش کتاب، Book Chapter) یک یا چند نویسنده مجزا دارد. همچنین هر کتاب توسط دبیر علمی، یک سردبیر و یا یک شورا داوری می‌شود در حالیکه هر بوک چپتر (بخش کتاب، Book Chapter) یک دبیر علمی مجزا داشته و سردبیر بر محتوای کل کتاب نظارت دارد.

با آرزوی سرافزاری
محمد منصورمقدم